Artisjok. Wauw, als er een soort groente is die wel een schoonheidsprijs zou mogen krijgen, dan zou het wat mij betreft absoluut de artisjok zijn. Het lijkt net een grote bloem (spoiler alert: dat is het eigenlijk ook), zo prachtig van kleur én daarbij ook nog eens heerlijk van smaak. Hoe je zo’n hele artisjok kan bereiden, vertel ik je graag!
Het is misschien wat intimiderend, het idee om zelf artisjok te bereiden. Maar dat is eigenlijk nergens voor nodig, want het is alles behalve ingewikkeld. Je moet gewoon even weten hoe je een artisjok bereidt, een keertje doen en dan weet je het voor altijd. Ik raad het je absoluut aan, want het is echt heerlijk. De pure artisjok is al zo smaakvol op zich. Wat simpele gesmolten boter erbij als sausje is lekker, maar niet eens per se nodig.
Smaak van artisjok
Hoe smaakt een artisjok dan precies? Ik zou het omschrijven als heel zacht en licht bitter. Je kunt niet alles van een artisjok eten trouwens, in deze bereiding gaat het vooral om de blaadjes. Je kookt hiervoor de artisjok in zijn geheel, en dan kun je het vlezige onderste gedeelte van de blaadjes een soort van ‘leegzuigen’ door het met je tanden van het blad te trekken. Als alle blaadjes eraf zijn, kun je het zogenoemde ‘hooi’ wegsnijden en de artisjokbodem opeten. Ook wel het artisjokhart genoemd. Er zijn ook andere manieren om artisjok te eten, bijvoorbeeld de (gekookte) bodem van een artisjok op pizza of in een salade of verwerk ze door een pasta. Het hooi in het midden om het hart heen kun niet eten. Het grappige is dat artisjok in het Engels artichoke is, omdat je choked oftewel bijna stikt als je het dit vezelige stukje van de artisjok eet.
Wat is een artisjok?
Artisjokken zijn eigenlijk eetbare bloemknoppen. Net zoals broccoli trouwens. Artisjokken zijn de bloemknoppen van een distelachtige plant (bron). De groenige bloemknoppen hebben heel veel blaadjes en die vouwen zich om de bloembodem heen. Als de artisjok gaat bloeien, gaan de blaadjes open en komt het ‘hooi’ (een vezelige, losse massa in het midden van de artisjok) eruit als een prachtige paarse bloem. Als je de artisjok dan wilt eten, ben je alleen te laat, want zodra de artisjok gaat bloeien is deze niet meer eetbaar. Maar wij hebben het in dit verhaal natuurlijk wel over de nog eetbare artisjok. En dat is een hele voedzame groente. Het bevat namelijk veel antioxidanten en best wel veel eiwitten. En het schijnt ook een goede werking te hebben voor de lever en galblaas.
Artisjok kopen
Om een echte verse artisjok te herkennen, kun je erop letten dat deze lekker stevig is en de blaadjes mooi strak tegen elkaar aan zitten en er fris uitzien. De blaadjes mogen dik, vlezig en leerachtig aanvoelen. Verse artisjok van het land is in het seizoen van december tot mei. In de overige maanden is er ook verse artisjok verkrijgbaar, maar dat komt dan bijvoorbeeld uit een kas of uit een ver land (bron). Verse artisjokken zijn verkrijgbaar in de supermarkt, maar ook bij de groenteboer, op de markt of bij een horecagroothandel. Vroeg in het seizoen vind je ook nog weleens kleine artisjokken waar nog niet zoveel hooi inzit en die kun je dan in zijn geheel eten, bijvoorbeeld van de BBQ. Je kunt ook artisjok uit blik kopen, dat zijn dan artisjokharten (ook wel artisjokbodems genoemd). Die zitten vaak in licht gezouten water of in een (gekruide) olie.
Artisjok recept
Nu we weten wat een artisjok precies is, wanneer en waar je het kunt kopen en hoe het smaakt, rest natuurlijk nog de vraag: hoe bereid je verse artisjok? Allereerst moet je daarvoor de artisjok schoonmaken. Dat doe je door de artisjok te wassen, de stelen aan de onderkant iets af te snijden en in te kepen met een mes. Knip de onderste blaadjes eraf. Die zijn vaak erg hard. Ook snij ik een stuk van de bovenkant af en knip ik de puntjes van de bladen af. Daar zit een doorntje aan en die kan prikken in je vingers als je straks de blaadjes gaat opeten.
Je kunt artisjokken op verschillende manieren bereiden, maar ik heb ervoor gekozen om ze te stomen. Omdat de artisjokken dan heel veel smaak behouden. Het verschilt per artisjok hoe lang dit duurt, een handig trucje om te weten of de artisjok gaar is, is door met een mes in de bodem te prikken. Als het mes er makkelijk ingaat, is de artisjok gaar. Ik stoom de artisjokken in een laag water met olijfolie en citroensap. Dat doe ik gewoon in een pan, maar zou ook met een stoommandje kunnen.
Wat heb je nodig (ingrediënten):
- 2 artisjok
- 1 eetlepel olijfolie
- ½ citroen
HANDIG OM TE HEBBEN:
ZO MAAK JE HET (bereidingswijze):
- Snij de stelen van de artisjok, knip de onderste blaadjes eraf en snij de bovenkant recht
- Je kunt de artisjokken stomen in een mandje of in een laag water in een grote pan. Ik heb de artisjokken gestoomd in een grote pan.
- Voeg de artisjokken toe aan grote pan met een laag water, voeg een scheut olijfolie en knijp de citroen uit, voeg de uitgeknepen helften toe aan de pan.
- Stoom de artisjokken ca. 30-45 minuten (afhankelijk van de grootte). Keer af en toe om. Ze zijn gaar als je met een mes gemakkelijk in de bodem kunt prikken.
- Smelt de boter in een pannetje en giet over in een schaaltje om in te dippen.
- Je kunt de blaadjes van de artisjok trekken, in het sausje dippen en het zachte onderste gedeelte opeten. Eet smakelijk!
handig om te weten:
voedingswaarden indicatie (per persoon/ portie):
*Merknamen in dit artikel kunnen het gevolg zijn van een betaalde samenwerking. Sommige linkjes op deze pagina kunnen affiliate links zijn. Lees meer: disclaimer.
Sara says:
Ik ben iemand die graag nieuwe dingen probeert en ook vrijwel alles lust. Gek genoeg is het proberen van de artisjok er steeds niet van gekomen. Tot gisteren. En wauw! Ik kan zeggen dat de artisjok mijn favoriete groente is. Heerlijk simpele voorbereiding en ipv gesmolten boter heb ik de artisjok gedipt in wat pure olijfolie met wat citroensap.
Ik twijfelde wel over hoeveel blaadjes er nou van af moeten voor het koken. Dus ik heb de ene op gevoel best wel kaal geplukt en de andere wat zuiniger om het met elkaar te vergelijken, en er hoeft eigenlijk helemaal niet zoveel van af worden geplukt.
Deze simpele maar overheerlijke groente gaat vanaf nu bij elk boodschappen-uitje in mn mandje!
Dominique - Team Eefkooktzo.nl says:
Wat leuk om te lezen! Dat klinkt ook als een heerlijke dip. En bedankt voor het delen van de tips ook over de blaadjes 🙂